โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร

สำหรับคนที่ชอบการรักษาสุขภาพ มีความสนใจในเรื่องราวของตำรับยาสมุนไพรไทย การแพทย์แผนไทย และชอบใช้ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติที่สกัดมาจากสมุนไพรไทย คงจะคุ้นเคยกับสินค้าและยาแผนไทยภายใต้แบรนด์ ‘อภัยภูเบศร’ ที่มีจำหน่ายอย่างกว้างขวาง

ด้วยชื่อเสียงที่มีมายาวนาน จนทำให้ ‘โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร’ ซึ่งตั้งอยู่ในจังหวัดปราจีนบุรี อันเป็นแหล่งที่มาของผลิตภัณฑ์สมุนไพรคุณภาพเหล่านี้ กลายเป็นหนึ่งในจุดหมายสำคัญสำหรับคนรักสุขภาพที่จะต้องแวะมาเยือน หาซื้อผลิตภัณฑ์ธรรมชาติจากสมุนไพรไทยติดไม้ติดมือไปหากได้ผ่านมาท่องเที่ยวในถิ่นนี้

 

โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรเป็นโรงพยาบาลศูนย์ประจำจังหวัดปราจีนบุรีตั้งอยู่ในตัวเมืองปราจีนบุรี ห่างจากกรุงเทพฯประมาณ 160 กม.ใช้เวลาเดินทางประมาณ 1.5 ชม. เป็นโรงพยาบาลที่มีการดำเนินงานด้านการพัฒนาสมุนไพรมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน ด้วยความมุ่งหวังที่จะทำให้ภูมิปัญญาในการใช้สมุนไพรของประเทศไทยได้รับการสืบสาน โดยทำหน้าที่เป็นสะพานที่ทอดเชื่อมระหว่างความรู้ภูมิปัญญาดั้งเดิมกับคนสมัยใหม่ ทำให้สมุนไพรที่เคยรุ่งเรืองในอดีตสามารถกลับมามีบทบาทอีกครั้งหนึ่ง ด้วยการผสมผสานเทคโนโลยีทางเภสัชกรรม การศึกษาวิจัยทางวิทยาศาสตร์ และความรู้ทางพฤกษศาสตร์พื้นบ้าน อันเป็นภูมิปัญญาของคนโบราณที่สั่งสมขึ้นมายาวนานเข้าด้วยกัน

การเริ่มงานสมุนไพรของอภัยภูเบศร เริ่มมาตั้งแต่ปี 2526 โดยผู้บุกเบิกริเริ่มพัฒนาสมุนไพรอภัยภูเบศร คือ เภสัชกรหญิง ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร ซึ่งเป็นผู้ที่สนใจการใช้สมุนไพร ได้เริ่มต้นเรียนรู้ภูมิปัญญา เดินสำรวจป่า และเก็บรวบรวมข้อมูลที่สะสม มาหลายชั่วอายุคน จากหมอยาพื้นบ้าน และได้วางแนวทางพัฒนา ‘จากใบไม้ให้กลายเป็นยา’  ซึ่งเป็นการส่งเสริมและพัฒนาการใช้ผลิตภัณฑ์สมุนไพรเพื่อบริการแก่ประชาชน และมีการคิดค้นพัฒนาจนสามารถนำสมุนไพรมาใช้ในระดับการบริการของโรงพยาบาล และได้มีการพัฒนาสมุนไพรที่มีข้อมูลการศึกษาวิจัยเป็นหลักฐานยืนยันถึงสรรพคุณ ให้สามารถนำใช้ได้จริงในสังคมในอีกหลายกลุ่มผลิตภัณฑ์ทั้งยาสมุนไพร เครื่องสำอาง เครื่องดื่ม

ตลอดระยะเวลากว่า 30 ปีที่ผ่านมา อภัยภูเบศรได้พัฒนาผลิตภัณฑ์มากกว่า 100 รายการ เพื่อเป็นทางเลือกแรกในการดูแลสุขภาพของผู้คนด้วยวิถีและคุณค่าจากธรรมชาติ รวมถึงการพัฒนาให้มีงานบริการด้านการแพทย์แผนไทย ทั้งศาสตร์การนวด การตรวจรักษาโรคโดยแพทย์แผนไทย ตลอดจนการบริการให้คำปรึกษาและแนะนำเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพ และสมุนไพร

ใครมาที่นี่ นอกจากจะได้ใช้บริการตรวจรักษาสุขภาพด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยแล้ว ยังผ่อนคลายได้กับสปาสมุนไพรไทย อิ่มอร่อยกับอาหารสุขภาพในสปาควิซีน ได้เลือกซื้อผลิตภัณฑ์สมุนไพรแปรรูป ยาแผนไทย พืชผักปลอดสารพิษ อีกทั้งยังได้เที่ยวชมศึกษาหาความรู้ใน ‘พิพิธภัณฑ์การแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร’ ภายใน ‘ตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร’ ซึ่งเป็นสถาปัตยกรรมเก่าแก่อันงดงามและมีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ ที่หลายคนมาแล้วบอกว่าช่างดูคุ้นตา นั่นก็เพราะภาพถ่ายของอาคารหลังนี้ปรากฏอยู่บนตราสัญลักษณ์ผลิตภัณฑ์อภัยภูเบศรให้เราได้เห็นกันจนชินนั่นเอง

ตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2452 โดยท่านเจ้าพระยาอภัยภูเบศร (ชุ่ม อภัยวงศ์) เป็นผลงานก่อสร้างของบริษัท โฮวาร์ด เออร์สกิน  ด้วยเจตนารมณ์เพื่อจะกราบบังคมทูลเชิญพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จฯ ประทับแรม แต่ไม่ทันเพราะทรงเสด็จฯสวรรคตเสียก่อน ต่อมาในปี พ.ศ. 2455 พระบาทสมเด็จพระมหาวชิราวุธมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ( รัชกาลที่ 6 ) ได้เสด็จประพาสเมืองปราจีนบุรี เจ้าพระยาอภัยภูเบศรจึงขอพระราชทานพระบรมราชวโรกาสใช้ตึกหลังนี้เป็นที่ รับเสด็จฯ ได้อย่างเรียบร้อยและสมพระเกียรติ  และหลังจากนั้นมาก็ได้ใช้รับเสด็จเชื้อพระวงศ์อีกหลายพระองค์ รวมถึงกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ครั้งเสด็จประพาสจังหวัดปราจีนบุรี

ตึกหลังนี้เป็นมรดกตกทอดมาถึงพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี ในรัชกาลที่ 6 (พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี นั้นเป็นหนึ่งในทายาทตระกูลอภัยวงศ์) และพระองค์ได้มอบตึกหลังนี้ให้แก่ทางราชการ ในปี พ.ศ. 2482 และได้กลายเป็นตึกผู้ป่วยที่สวยงามที่สุด จนกระทั่งปี พ.ศ. 2512 นายแพทย์สุจินต์ พลานุกูล ได้ทำการบูรณะและจะเปิดใช้เฉพาะในโอกาสพิเศษเท่านั้น ต่อมาได้มีการบูรณะตึกครั้งใหญ่ในปี พ.ศ. 2537 โดยงบประมาณของจังหวัดปราจีนบุรี จำนวน 2.5 ล้านบาท และคุณป้าจรวย ประสมสน บริจาคสมทบอีก 100,000 บาท เพื่อจัดทำเป็น ‘พิพิธภัณฑ์การแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร’ อันเป็นสถาปัตยกรรมโบราณที่งดงามโดดเด่นเป็นหนึ่งในภูมิสัญลักษณ์ของทั้งโรงพยาบาลและของจังหวัดปราจีนบุรีที่มีบุคคลทั่วไปรวมถึงเหล่านักท่องเที่ยวแวะเวียนเข้ามาเยี่ยมชมและใช้บริการด้านสุขภาพอย่างต่อเนื่อง

อาจจะดูแปลกๆสักหน่อยที่เราแนะนำให้โรงพยาบาลเป็นหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยว แต่รับรองว่า ถ้าใครได้ไปเยือนแล้ว จะต้องติดใจอยากไปที่ ‘โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร’ แห่งนี้อีกแน่นอน

Chaophraya Abhaibhubejhr Hospital

Chaophraya Abhaibhubejhr Hospital was founded on June 24, 1941, and was one the first 19 provincial hospitals in Thailand. Its mission is to revive traditional Thai herbal medicine in a society which has long cast off what were considered outmoded ways in favour of the Western approach to healthcare.

The hospital is the first in Thailand to introduce herbal products in modern form. Its products under the Abhaibhubejhr brand — a range of skincare products, soaps, shampoos and hair conditioners, cosmetics, snacks and beverages concocted from traditional herbs that can be found around the country — are widely known in the Kingdom and foreign markets. All Abhaibhubejhr’s creations are manufactured according to global standards for organic products.

For the past 30 years, the state hospital has been collecting a body of knowledge on traditional Thai medicine in hopes that it will be a legacy to the nation, as well as benefit the people. A variety of herbs are showcased in the museum’s collection.

The landmark of this hospital is Chaophraya Abhaibhubejhr Building, built in 1909, still stands as an icon of traditional Thai medicine. Its baroque-style architecture, as well as the museum within, is now a local attraction of Prachin Buri province, originally called Prachin Buri Hospital, the the hospital’s name was later changed to honour Chaophraya Abhaibhubejhr’s family.

The Chaophraya Abhaibhubejhr Building in its exemplary yellow was built in 1909. It was eventually donated to the state, and used as a patient’s ward when the hospital was built. This earned the Chaophraya Abhaibhubejhr Hospital the acclaimed title of the most beautiful in Thailand.

The building currently serves as a museum of traditional Thai medicine, showcasing the history, old medical instruments and a collection of traditional herbal and pharmaceutical products. The museum offers free entrance daily to all visitors. Aside from the hospital and the museum, there is also a herb garden, traditional medicine shops and a Thai massage center on the property.